Bildo: Murskrapaĵo en la turmentejo de la koncentrejo Buchenwald.
En la 27a de januaro 1945 soldatoj de Soveta Unio liberigis la koncentrejon Aŭŝvico. Tial UN en 2005 deklaris tiun tagon kiel »Tagon de la memoro pri la viktimoj de la holokaŭsto«. En Germanio la 27a de januaro nomiĝas alie. Ekde 1996 ĝi estas la oficiala »Tago de la memoro pri la viktimoj de la naziismo«.
Kio estas la diferenco inter »viktimoj de la holokaŭsto« kaj »viktimoj de la naziismo«? La viktimoj de la holokaŭsto estas ses milionoj da judoj. La viktimoj de la naziismo estas ĉiuj viktimoj, kies nombro estas multe pli granda. La memoro al ĉiuj viktimoj ŝajnas pli justa. Tamen, ankaŭ en Germanio oni memoras precipe la judojn.
La holokaŭsto estas do la domina historia rakonto. El tio sekvas, ke nia memoro fokusas al ses milionoj el ĉirkaŭ 60 milionoj da viktimoj. Plimulto de la viktimoj estas aŭ forgesataj aŭ marĝenigataj.
Jen ekzemplo de historia fakto, kiu estas ja bone dokumentita en faka literaturo, sed kiu ne bone sidas en la rakonto holokaŭsto: Ĉiu scias aŭ sciu, ke en Aŭŝvico multege da judoj estas murditaj en gaskameroj. Sed apenaŭ iu scias, ke la nazioj konstruis la gaskamerojn en Aŭŝvico origine ne por judoj, sed por sovetiaj militkaptitoj. Ĉiu sciu ke la nazioj murdis ses milionojn da judoj, sed fakte la plej granda viktimogrupo estas 27 milionoj da civitanoj de Soveta Unio. Hitler nomis la okupadon de Soveta Unio »rasa milito«. La homoj tie estis deklaritaj ekstermindaj »subhomoj«.
Kiu kulpas pri la forgeso? Respondecas diversaj fortoj. Tre gravas la okcidenta kontraŭkomunismo dum la Malvarma Milito. Sed kulpas ankaŭ la memorokulturo en Soveta Unio. Tie dominis la historia rakonto »Granda Patrolanda Milito«. En tiu rakonto sovetianoj kompreneble estas precipe venkintoj, ne viktimoj.
Promene 